pavouk a jeho místo v kultuře – MgA. Katarzyna KNEFEL

Anotace:

Symbol pająka w kulturze ma wiele znaczeń. W tradycyjnych wierzeniach postrzegano pająki jako zwierzęta twórcze, jednocześnie jednak nie odmawiano im roli destruktywnej ze względu na drapieżny tryb życia. Przez tysiące lat rozwoju cywilizacji wizerunek ów uległ diametralnej zmianie. Zwierzęta dawniej darzone szacunkiem dziś są postrzegane w dużej mierze negatywnie. Jako obiekt powszechnych lęków, pająki stanowią najprostszą drogę do wzbudzenia w odbiorcy obrzydzenia i strachu. Dynamiczny rozwój nauki przekłada się na lepsze zrozumienie świata pająków, coraz częściej postrzega się je nie tylko ze względu na ich pożyteczność w kontroli populacji owadów, ale i przez pryzmat potencjalnych zastosowań w nauce. Niestety zainteresowanie światem pająków jest znikome. Powierzchowne podejście do ich tematu wpływa nie tylko na pejoratywny wizerunek w kulturze masowej, ale - jak w przypadku większości zwierząt - na niedostateczną ochronę, potrzebną ze względu na zmiany klimatyczne i degradację środowiska pociągające za sobą ryzyko wyginięcia. Celem pracy pisemnej jest analiza obrazu pająków w kulturze oraz jego konfrontacja z rzeczywistością. Praca podzielona jest na cztery rozdziały. W rozdziale pierwszym przedstawiono wizerunek pająka w dawnych kulturach. Rozdział drugi zawiera wybrane dzieła kultury i sztuki. W rozdziale trzecim podjęto próbę zrozumienia lęku i negatywnego stosunku dzisiejszej kultury masowej do pająków. Rozdział czwarty poświęcony jest części dyplomowej: "Pajęcze dioramy - dioramy z fantastyczną wizją gniazd pająków". …víceméně

Abstract:

The spider symbol in culture has many meanings. In traditional beliefs, spiders were perceived as creative animals, but also its destructive role was known due to their predatory lifestyle. For thousands of years of civilization development, this image has changed dramatically. Animals that used to be respected are now viewed largely negatively. As the object of common fear, spiders are the easiest way to arouse disgust and fear. The dynamic development of science cause better understanding of the world of spiders, perceived not only because of their usefulness in controlling insect populations, but also through the prism of potential help in science. Unfortunately, interest in the world of spiders is negligible. A superficial approach to their subject affects not only a pejorative image in mass culture, but - as in the case of most animals - insufficient protection needed due to climate changes and environmental degradation entailing the risk of extinction. The aim of the thesis is to analyze the image of spiders in culture and its confrontation with reality. The work is divided into four chapters. The first chapter presents the image of the spider in ancient cultures. The second chapter contains selected works of culture and art. The third chapter attempts to understand the fear and negative attitude of today's mass culture towards spiders. The fourth chapter is devoted to the diploma part: "Spider dioramas - dioramas with a fantasy vision of spider nests". …víceméně